سیم جوش چیست (انواع و کاربردهای هر کدام)

سیم جوش یکی از ابزارهای مهم برای انجام فرآیندهای جوشکاری و اتصال قطعات فلزی به یکدیگر به حساب می‌آید. امروزه با استفاده از این قطعات پرکاربرد بسیاری از نیازهای صنعتی را می‌توان مرتفع ساخت. سیم‌جوش‌ها انواع و جنس‌های مختلفی دارند و با توجه به نیازهای گوناگون انتخاب می‌شوند. در این مبحث به بررسی و معرفی انواع سیم‌جوش و ویژگی‌ها و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.

سیم جوش چیست؟

سیم جوش قطعه‌ای است که برای جوش دادن و اتصال فلزات به یکدیگر به کار می‌رود. برای اتصال فلزات باید فضاهای خالی بین قطعات را پر کرد. این کار توسط سیم‌جوش انجام می‌شود. به این صورت که سیم‌جوش یا کابل جوش در بین دو فلز قرار می‌گیرد و طی فرآیند جوشکاری و بدون نیاز به استفاده از ماده کمکی، قطعات فلزی به یکدیگر متصل می‌شوند.

کاربردها و موارد استفاده از سیم‌جوش

سیم جوش در اغلب جوشکاری‌های صنعتی و کارگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این قطعات در بسیاری از صنایع و برای ساخت و تولید مخازن و تانک‌های هیدرولیک، خطوط لوله و انتقال، صنایع پردازش ورق و... استفاده می‌شود. از جمله مهمترین صنایعی که در آن به طور گسترده از سیم‌جوش استفاده می‌شود عبارتند از:

• صنعت خودروسازی: جوشکاری یکی از فرایندهای مهم در صنعت خودروسازی است. استحکام و ایمنی خودرو تا حد زیادی به روند صحیح جوش‌کاری بستگی دارد. به همین منظور در این صنعت برای اتصال قطعات فلزی داخلی و خارجی خودرو از سیم‌جوش استفاده می‌شود.
• پتروشیمی و صنایع نفت و گاز: اتصال لوله‌های انتقال سیالات و مخازن تحت فشار از حساسیت بالایی برخوردار است. جوش‌کاری در این صنایع لازم است که با مقاومت بالا صورت بگیرد. اتصال این لوله‌ها توسط سیم‌جوش به نحوی انجام می‌گیرد که در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت بالایی دارد.
• صنعت ساختمان و پل‌سازی: برای جوش‌کاری و اتصال قطعات و سازه‌های فلزی در پل‌ها و ساختمان‌ها از سیم‌جوش استفاده می‌شود.
• صنایع الکترونیک: در این صنعت نیز برای ایجاد اتصالات قوی و با کیفیت بین قطعات از سیم‌جوش استفاده می‌کنند.

ویژگی‌ها و مزایای کاربرد سیم جوش در جوشکاری

با استفاده از سیم جوش اتصالات عمیق و با کیفیتی می‌توان بین قطعات ایجاد کرد. به طور کلی سیم‌جوش ویژگی‌ها و مزایای زیادی دارد که در ادامه به تعدادی از آن اشاره می‌کنیم:

• اتصالات نازک و جوش عمیق: سیم‌جوش ابزاری است که بین قطعات فلزی، اتصالات نازک و عمیق ایجاد می‌کند.
• افزایش کیفیت جوش‌کاری: با استفاده از سیم‌جوش می‌توان عیوب و تخلخل‌ موجود در سطح جوش را به نحو چشمگیری کاهش داد. این امر به دلیل وجود دی‌اکسید کننده‌ها و یک سری افزودنی‌ها در ترکیب این قطعات است.  
• افزایش سرعت جوش‌کاری: یکی از ویژگی‌ها و مزایای استفاده از سیم جوش، تسریع فرآیند جوشکاری است. راندمان بالای رسوب‌گذاری در سیم‌جوش‌ باعث می‌شود عملیات جوش و اتصال فلزات با سرعت بالاتری صورت بگیرد.
• کاهش میزان پاشش جوش: در جوش‌کاری‌هایی که با استفاده از سیم‌جوش صورت می‌گیرد میزان ترشحات و پاشش جوش به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.  
• کاهش تولید دود و انتشار گازهای آلوده: در روش جوش‌کاری با سیم‌جوش، دود کمتری تولید شده و گازهای آلوده به میزان کمتری به هوا منتشر می‌شوند. به همین دلیل جوشکاران، کمتر در معرض آلودگی‌ها و مشکلات تنفسی قرار می‌گیرند.
• جوش‌کاری به صورت اتوماتیک و نیمه اتوماتیک: در روش استفاده از سیم‌جوش با توجه به شرایط و تسلط جوشکار، فرایند کار را می‌توان به صورت اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک انجام داد.

معرفی انواع سیم جوش

سیم جوش‌ انواع گوناگونی دارد و در جنس‌های مختلف تولید می‌شود. در ادامه برخی از مهمترین انواع سیم‌جوش را معرفی می‌کنیم:  

سیم جوش جامد فلزی: در این نوع از سیم‌جوش‌ها از نوعی گاز محافظ استفاده می‌شود. گاز محافظ از آلودگی جوی جلوگیری کرده و موجب می‌شود عملیات جوش به صورت یکپارچه و با کیفیت بیشتری صورت بگیرد. به همین دلیل در مواردی مانند اتصال ورقه‌های فلزی که به جوش‌کاری‌های تمیز و صاف نیاز است استفاده از این نوع سیم‌جوش توصیه می‌شود.

سیم‌جوش میگ مگ: جوشکاری با سیم‌جوش میگ‌مگ بیشتر برای ساخت‌ مخازن تحت فشار، لوله‌های انتقال، تجهیزات خودرو و صنایعی از این قبیل کاربرد دارد. امکان ایجاد جوش یکنواخت و یکپارچه در حالت‌های تخت، افقی، عمودی و گوشه‌ای با این سیم‌جوش‌ها وجود دارد. مفتول‌های میگ مگ غالباً در قطرهای 8/0، 2/1، 6/1 و 2 میلی‌متر و به صورت کلاف شده عرضه می‌شوند. از ویژگی‌های سیم‌جوش میگ مگ می‌توان به یکنواختی، عدم پاشش, عدم ایجاد دود و سرعت بالای جوش اشاره کرد.

سیم‌جوش توپودری: برای ساخت این سیم‌جوش از آلیاژهای کربن، مس و نیکل استفاده می‌شود. سیم جوش‌ توپودری شامل یک لوله توخالی است که داخل آن از پودر فلاکس و برخی ترکیبات پر می‌شود. وجود پودر فلاکس در این سیم‌جوش‌ها به کاهش اکسیداسیون و حفاظت از حوضچه جوش کمک می‌کند. استفاده از سیم‌جوش توپودری برای جوش و اتصال فلزاتی مانند چدن، استیل ضد زنگ، نیکل و آلیاژهای آن مناسب است. در جوشکاری‌های صنعتی مانند صنایع پتروشیمی، تولید قطعات نظامی و... از این سیم‌جوش‌ها استفاده می‌شود.

سیم‌جوش CO2: جوشکاری ۲CO یکی از پرمصرف‌ترین انواع جوش‌کاری صنعتی به حساب می‌آید. ترکیب گاز محافظتی آرگون با سیم‌جوش CO2 موجب می‌شود عملیات جوش‌کاری به طور یکنواخت و بدون ایجاد آلودگی صورت بگیرد. سیلیکون، منگنز و آلومینیوم از جمله موادی هستند که در ترکیب این سیم‌جوش‌ها به کار می‌روند. امکان انجام جوش‌کاری در موقعیت‌های مختلف، افزایش سرعت جوش‌کاری و استحکام تسلیم بالا از جمله ویژگی‌های سیم‌جوش CO2 است. این سیم‌جوش‌ها در قطرهای مختلف و به صورت کلاف شده حول قرقره‌ پلاستیکی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. امروزه بسیاری از صنایع از جمله سوله ‌سازی، صنعت کشتی سازی، صنایع نفت و گاز و تولید ورق‌های گالوانیزه به این نوع سیم‌جوش‌ها وابسته هستند.

سیم جوش تیگ: این سیم‌جوش‌ها در آلیاژهای گوناگون ساخته شده و برای جوش‌کاری انواع ورق و لوله‌های فلزی با ضخامت‌های مختلف به کار می‌روند. استحکام بالا در نقطه جوش، مقاومت در برابر سایش و ضربه و کیفیت بالای جوش‌کاری از جمله ویژگی‌های سیم جوش تیگ می‌باشد. به همین دلیل استفاده از این سیم‌جوش‌ها در ساخت مخازن تحت فشار و جوش‌کاری سازه‌های ساختمانی مناسب است.   

رعایت نکات ایمنی هنگام جوشکاری با سیم‌جوش

عملیات جوش‎کاری ممکن است با خطرات متعددی همراه باشد. در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی، سلامت افراد با خطر مواجه خواهد شد. مشکلات تنفسی، ناراحتی‌های چشمی و پوستی از جمله عوارضی است که ممکن است افراد را درگیر کند. برای پیشگیری از این امر لازم است از ابزار و وسایل ایمنی استفاده شود تا احتمال آسیب رسیدن به سلامتی افراد به حداقل برسد. توجه به نکات ایمنی زیر کمک می‌کند از بروز مشکلات و ناراحتی‌های جسمی هنگام جوش‌کاری در افراد جلوگیری شود:

• از ماسک جوشکاری استفاده کنید: این ابزار از مهمترین تجهیزات ایمنی است که هنگام انجام جوش‌کاری باید از آن استفاده کرد. استفاده از ماسک از پرش تکه‌های داغ به چشم جلوگیری کرده و مانع سوختگی و قرمز شدن آن می‌شود.
• قبل از شروع جوش‌کاری دستکش ایمنی بپوشید: یکی دیگر از نکات ایمنی که باید به آن توجه کنید پوشیدن دستکش هنگام جوش‌کاری است. دستکش ایمنی از اصابت مواد داغ به دست‌هایتان جلوگیری کرده و به عنوان محافظ عمل می‌کند.
• از پیش‌بند و لباس مخصوص استفاده کنید: پیش‌بند و لباس مخصوص جوش‌کاری از بدن شما در برابر پرش‌های جوش محافظت می‌کند.
• قبل از انجام جوش‌کاری حتماً محیط اطراف خود را از نظر وجود مواد منفجره بررسی کنید: انجام جوش‌کاری در محیط‌های دارای مواد منفجره بسیار خطرناک بوده و عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت. اگر اجسامی که قصد دارید بر روی آن عمل جوش‌کاری انجام دهید قبلاً حاوی مواد اشتعال‌زا بوده‌اند، ابتدا باید کاملاً تمیز شوند.
• از سالم بودن کابل‌های دستگاه جوش اطمینان حاصل کنید: در صورت مشاهده هر گونه آسیب در کابل برق دستگاه جوش نسبت به تعمیر آن اقدام نمایید. وجود خرابی در کابل و پارگی سیم برق بسیار خطرآفرین خواهد بود.
• از جوش‌کاری در محیط‌های خیس و مرطوب خودداری کنید: برای حفظ سلامت افراد توصیه می‌شود جوش‌کاری در محیط‌های مرطوب و یا جوش‌کاری بر روی قطعات خیس انجام نگیرد.

خرید و قیمت سیم‌جوش

سیم جوش در انواع و جنس‌های مختلفی تولید می‌شود و انتخاب و خرید آن با توجه به نیازهای صنعتی صورت می‌گیرد. به طور کلی عوامل زیر در تعیین قیمت سیم‌جوش مؤثر خواهند بود:

• مواد اولیه: نوع مواد اولیه و ترکیبات شیمیایی به کار رفته در سیم‌جوش در تعیین قیمت این محصول مؤثر خواهند بود.
• قطر سیم‌جوش: هر چقدر قطر سیم‌جوش بیشتر باشد، قیمت آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
• کیفیت ساخت: یکی دیگر از عوامل مؤثر در قیمت سیم جوش کیفیت ساخت آن است. محصولی که کیفیت بالاتری داشته و مطابق با استانداردهای مرتبط ساخته شده باشد، قیمت بالاتری خواهد داشت.
• مشخصات فنی محصول: مشخصاتی نظیر استحکام کششی، قدرت تسلیم، مقاومت در برابر زنگ زدگی و سایر عوامل می‌تواند در تعیین قیمت سیم‌جوش مؤثر باشد.
• شرایط بازار: نوسانات بازار یکی دیگر از عواملی است که در تعیین قیمت سیم‌جوش تأثیر می‌گذارد. قیمت دلار تأثیر مستقیمی در قیمت فلزات دارد. بنابراین با افزایش قیمت دلار می‌توان انتظار داشت که قیمت محصولات فلزی از جمله سیم‌جوش نیز افزایش پیدا کند.

برند و شرکت تولید کننده: برند یک محصول در قیمت نهایی آن بی‌تأثیر نیست. از آنجایی که بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند کالای مورد نظر خود را از شرکت‌های خوشنام و شناخته شده تهیه کنند، انتظار می‌رود محصولات این شرکت‌ها با قیمت بالاتری در اختیار متقاضیان قرار گیرد.