بررسی تفاوت الکل و فنول

تفاوت الکل و فنول و مشخصه‌های آنها

الکل از جمله مواد پر مصرف در صنایع مختلف است که در چند سال اخیر و با شیوع ویروس کرونا مصرف آن دو چندان شد. در این مقاله قصد داریم که به بررسی تفاوت الکل و فنول، دو ترکیب آلی بسیار پر مصرف در صنایع مختلف بپردازیم. قبل از بررسی تفاوت‌های این دو ترکیب ضروری است که به معرفی الکل و فنول و مشخصه‌ها و کاربرد آنها در صنایع مختلف بپردازیم. ترکیب آلی الکل به این صورت است که دارای یک یا چند گروه هیدروکسیل متصل به اتم کربن است. مهمترین مشخصه‌های فیزیکی این محصول شیمیایی پر مصرف عبارت است از: مایع بی رنگ، قابلیت انحلال بالا در آب، فرار بودن در محیط آزاد و بوی تند. دارای نقطه ذوب 41/114- درجه سانتی‌گراد و دمای جوش 23/78 درجه سانتی‌گراد. الکل خاصیت اسیدی زیادی ندارد و تقریبا به حالت خنثی می‌باشد.

الکل جزو ترکیبات بسیار پر مصرف در صنایع مختلف است. استفاده از الکل به عنوان مواد ضدعفونی کننده در صنعت دارویی و بهداشتی، در ساخت بسیاری از محصولات آرایشی- بهداشتی، در تولید جوهر، نوشیدنی‌های الکل دار و ... از مهمترین کاربرد این محصول می‌باشد. هر چند که کاربرد این محصول بسیار فراتر از موارد ذکر شده است. شاید مهمترین علت و تفاوت الکل و فنول را می‌توان به نحوه اتصال گروه هیدروکسیل عنوان کرد که در الکل گروه هیدروکسیل به اتم کربن متصل می‌شود در صورتی که در فنول گروه عاملی هیدروکسیل به یک حلقه آروماتیک متصل است. الکل‌ها بر اساس تعداد گروه عاملی هیدروکسیل به سه گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از :

• مونوهیدریک : این نوع الکل دارای یک گروه عاملی هیدروکسیل است.
• دی هیدریک: دارای دو گروه عاملی هیدروکسیل است.
• تری هیدریک: دارای سه گروه عاملی هیدروکسیل است. یک نوع تقسیم‌بندی دیگر وجود دارد که بر اساس تعداد اتم کربن متصل به گروه هیدروکسیل در الکل صورت می‌گیرد که عبارتند از :.
• دارای یک اتم کربن متصل به گروه هیدروکسیل که به الکل نوع اول معروف است.
• دارای دو اتم کربن متصل به گروه هیدروکسیل که به الکل نوع دوم معروف است.
• دارای سه اتم کربن متصل به گروه هیدروکسیل که به الکل نوع سوم معروف است.

معرفی فنول و مشخصه‌های آن

یکی دیگر از ترکیبات مهم در صنایع شیمیایی محلول فنول می‌باشد این ترکیب به صورت مایع یا جامد و یا به صورت کریستال بی‌رنگ می‌باشد. دمای ذوب حدود 42 درجه سانتی‌گراد و نقطه جوش 70/181 درجه سانتی‌گراد برای این ماده تعریف شده است. فنول در ترکیبات آلی همچون اتر، اسیدها ، الکل‌ها و ... به صورت محلول می‌باشد در صورتی که در آب نامحلول می‌باشد. از مهمترین تفاوت الکل و فنول می‌توان به بیشتر بودن میزان اسیدیته این ماده در مقایسه با الکل اشاره کرد. به گونه‌ای که توصیه می‌شود قبل از استفاده رقیق شود. از مهمترین کاربردهای این ماده می‌توان به استفاده از آن به عنوان ضد عفونی کننده و از بین برنده انواع قارچ‌ها و ویروس‌ها، گندزدا، تولید رزین و ... اشاره کرد. فنول‌ها هم براساس تعداد گروه عاملی هیدروکسیل به سه گروه تقسیم می‌شوند که عبارتند از :

• مونو هیدریک فنول دارای یک گروه عاملی هیدروکسیل.
• دی هیدریک فنول دارای دو گروه عاملی هیدروکسیل.
• تری هیدریک فنول دارای سه گروه عاملی هیدروکسیل.

تفاوت الکل و فنول فقط مختص به کاربرد آنها در صنایع مختلف نیست بلکه این تفاوت در رفتار و شاختار شیمیایی آنها هم موجود می‌باشد. وجود این تفاوت‌ها سبب شده که هر یک از این ترکیبات در صنایع مختلف کاربرد منحصر به فرد خود را داشته باشند. از دیگر تفاوت الکل و فنول می‌توان به بالا بودن نقطه ذوب و جوش فنول نسبت به الکل‌ها اشاره کرد. علت این افزایش را می‌توان به وجود پیوند هیدروژنی موجود در ترکیب فنول و وجود حلقه آروماتیک آن اشاره کرد. خاصیت الکترون‌دهی و پایداری بالا از دیگر مشخصه‌های بارز فنول‌ها می‌باشد که در بالا رفتن کاربرد آنها در صنایع مختلف بسیار اثرگذار است. از فنول‌ها به عنوان نگهدارنده در تولید بسیاری از محصولات غذایی و دارویی هم استفاده می‌شود. با توجه به سمیت ماده فنول ضروری است که در هنگام کار با این محصول نکات ایمنی را در نظر گرفت.

نکات مهم در خرید الکل و فنول

با توجه به نقش ضروری این دو ترکیب در صنایع مختلف ضروری است که در هنگام خرید این محصولات دقت کافی صورت گیرد که محصولات با کیفیت تهیه گردد. بهترین راه، خرید از مراکز معتبر است که به صورت کاملا تخصصی به فروش مواد و ترکیبات شیمیایی می‌پردازند. گروه صنعتی پارس خورشید در زمینه فروش محصولات شیمیایی فعالیت دارد و با اطمینان خاطر می‌توان مواد شیمیایی مورد نیاز را از این مرکز خریداری کرد. همچنین باید اطلاعات کافی در خصوص چگونگی نگهداری و انبارداری این محصول داشته باشیم. با توجه به فراریت بسیار بالای الکل ضروری است که در زمان استفاده و نگهداری از بسته بودن درب ظرف آن اطمینان خاطر داشته باشیم. در هنگام کار با این مواد نکات ایمنی رعایت کرد و قبل از مصرف حتما برگه MSDS این دو محصول به درستی مطالعه گردد که اتفاقی رخ ندهد.  فنول دارای  pH بین 8 تا 12 است و خاصیت اسیدی ضعیفی دارد.

سخن پایانی

آشنایی با تفاوت الکل و فنول به توسعه مواد جدید و بهبود بسیاری از فرایندهای شیمیایی کمک شایانی می‌کند. شناخت و مطالعه دقیق میزان تفاوت هر یکی از این ترکیبات سبب می‌شود که مناسب‌ترین مواد را جهت فرآیندهای شیمیایی انتخاب کرد و در نهایت مواد جدیدی را با مطلوب‌ترین خاصیت توسعه داد. وجود همین تفاوت‌ها سبب شده که هر یک از این ترکیبات کاربرد منحصر به فردی داشته باشند و متناسب با نوع نیاز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند. باید توجه داشت که این ترکیبات را از مراکز معتبر خریداری کرد. گروه صنعتی پارس خورشید در زمینه عرضه و فروش محصولات شیمیایی بیش از یک دهه است که فعالیت دارد و در همین مدت زمان کوتاه توانسته رضایت بسیاری ازحوزه‌های مهم صنعت را به خود جلب کند. استفاده از کارشناسان مجرب، ارائه خدمات پس از فروش، عرضه محصولات با کیفیت و با قیمت مناسب و ... از مهمترین خدمات این گروه صنعتی است.