انواع ارتینگ و روش‌های آن

با اصطلاح ارتینگ یا زمین کردن آشنا شدیم، در این مقاله نیز قصد داریم انواع آن و روش‌های مختلف انجام آن را بررسی کنیم.

انواع ارتینگ

تجهیزات برقی عمدتاً از دو بخش حامل جریان و غیرحامل جریان تشکیل می‌شوند. این بخش‌ها قسمت نول سیستم یا قاب تجهیزات الکتریکی هستند. با توجه به این موضوع، دو نوع ارتینگ وجود دارد:

• ارتینگ نول
• ارتینگ تجهیزات

ارتینگ نول

در ارتینگ نول، نول سیستم به کمک سیم مستقیماً به زمین وصل می‌شود. ارتینگ نول، ارتینگ سیستم یا زمین کردن سیستم نیز نامیده می‌شود. این نوع زمین کردن اغلب برای سیستم‌هایی با سیم‌پیچ ستاره به کار می‌رود. به عنوان مثال، ارتینگ نول در ژنراتور، ترانسفورماتور، موتور و غیره تأمین می‌شود.

ارتینگ تجهیزات

این نوع زمین کردن برای تجهیزات برقی اجرا می‌شود. بدین ترتیب که قسمت غیرحامل جریان تجهیزات مانند قاب فلزی آن‌ها به کمک سیم رسانا به زمین وصل می‌شود. در صورت بروز هرگونه خطایی در دستگاه، جریان اتصال کوتاه سیم در زمین تخلیه می‌شود و بدین ترتیب، سیستم از آسیب‌دیدگی در امان خواهد ماند.

روش‌های ارتینگ

برای اتصال سیستم‌های الکتریکی از سیستم‌های ارتینگ مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

ارتینگ صفحه‌ای

زمین کردن صفحه‌ای با استفاده از یک صفحه مسی یا آهن گالوانیزه انجام می‌شود که به صورت عمودی در چاهی با عمق بیش از ۱۰ فوت (۳ متر) قرار می‌گیرد. این چاه که به چاه ارت معروف است، با لایه‌های زغال‌سنگ و نمک پر می‌شود.

ارتینگ صفحه‌ای

ارتینگ لوله‌ای

در زمین کردن لوله‌ای یک لوله فولادی گالوانیزه در خاک قرار می‌گیرد. در لوله سوراخ‌هایی برای اتصال سیم‌های زمین تعبیه شده است. طول و قطر لوله به نوع خاک و تأسیسات الکتریکی بستگی دارد.

ارتینگ لوله‌ای

مشابه ارتینگ صفحه‌ای، در ارتینگ لوله‌ای نیز مخلوطی از نمک و زغال به کار می‌رود. این روش متداول‌ترین روش زمین کردن است.

ارتینگ میله‌ای

ارتینگ میله‌ای تقریباً شبیه به ارتینگ لوله‌ای است، زیرا در این روش، یک میله از جنس مس یا آهن گالوانیزه در زمین قرار داده می‌شود. میله‌ها به شکل الکترود هستند که در خاک تعبیه شده‌اند، بنابراین مقاومت زمین را در صورت لزوم کاهش می‌دهند.

ساختار ارتینگ میله‌ای

روش لوله آب

در این روش از لوله‌های انتقال آب، یعنی لوله‌های آهن گالوانیزه استفاده می‌شود. این لوله‌ها در زمین دفن شده و با استفاده از گیره‌های مخصوص اتصال به زمین، بسته می‌شوند و مقاومت اتصال الکتریکی را به حداقل می‌رساند.

عوامل مؤثر بر زمین کردن

چند مورد قبل از نصب تأسیسات ارتینگ باید مورد توجه قرار گیرد. اول اینکه نوع خاک بسیار مهم است. مقاومت زمین، سطح رطوبت در خاک، نمک موجود در خاک و... نیز در تعیین روش زمین کردن نقش بسزایی خواهند داشت. عامل مهم دیگر ترکیب خاک است. به عنوان مثال، خاک سنگ رفتار بسیار متفاوتی نسبت به خاک مرطوب دارد. علاوه بر خاک، موقعیت چاه ارت برای تعیین چگونگی نصب تأسیسات نیز مهم است. اگر انسدادهای زیرزمینی به شکل بسترهای سنگی وجود داشته باشد، بر نصب تأسیسات تأثیرگذار خواهد بود.

منبع: مجله فرادرس